Dwie wizyty papieży w Albani, były wielką radością i w tym samym czasie dwoma przesłaniami o globalnym znaczeniu. Wizyta papieża Jana Pawła II w 1993 roku ,oprócz błogosławieństwa papieskiego przyniosła narodowi albańskiemu nadzieję i odwagę ,tak mu potrzebną po wyjściu z ciemności dyktatury ,oraz przy budowaniu domoktacji i społeczeństwa pluralistycznego.
Wizyta papieża Franciszka jest wielkim uznaniem dla Albani za osiągnięte sukcesy z czasu ubiegłej epoki, jest świadectwem jak mogą ze sobą żyć w pokoju , przyjaźni i wolności religijnej różne wyznania. Zdefiniowanie Albani jako ziemi męzenników wraz z przykładem Matki Teresy budzą do refleksji jaką naród albański wycierpiał w czasie reżimu konunistycznego. Każdy kto żył w tym okresie, ma żywo w pamięci przykład tych ,którzy podtrzymywali żywy ogień wiary w Boga ,którzy mimo zakazu reżimu kontunuowali praktyki religijne,ryzykując ciężkie kary i prześladowania.
Pamiętam z wielkim szacunkiem mojego dawnego kolegę z Instytutu Histori i Języka ,prof. Theofana Popa ,człowieka wielkiej wiary ,który w tajemnicy podarował mi Nowy Testament.
Często rozmawialiśmy o przesłaniach płynących z Pisma Świętego, pomimo,źe pochodziliśmy z innych wyznań, on był prawosławnym a ja wyznawałem Bektashi. Wiele razy zabierał mnie ze sobą do Elbasan ,by pochować ikony religijne w Kościołach,które po mszy św. zamieniały się w magazyny lub sale rozrywki. W klasztorze św. Jana Włodzimierza znaleźliśmy pewną szkatułkę z ikonami i dewocjonaliami,któe wierni przechowywali po przekształceniu klasztoru w jednostkę wojskową .
W stosunkowo krótkim czasie prof. Popa zebrał w całej Albani wiele tysięcy ikon, ksiąg religijnych,oraz różne dewocjonalia,które uległyby zniszczeniu. Stworzył tym sposobem Muzeum Ikon w Korce ,w Narodowym Zbiorze w Tiranie. Pamiętam moją kochaną matkę, która nigdy nie zapomniała o uroczystościach i świętach .Przygotowywała zawsze ciasta wielkanocne, w święto Eid i święto Bektashi bez jakiegokolwiek wyjątku .Było jej wolą świętować razem święta katolików,prawosławnych i muzułmanów. W tem sposób ludzie prości zachowywali łączność duchową z Bogiem i instytucjami religijnymi. Zawsze pozostanie w pamięci wszystkich Albańczyków pierwsza Msza Św. odprawiona 4 listopada 1990 roku na otwartym polu z udziałem tysięcy wiernych różnych wyznań. Była celebrowana przez męczennika ,który po 26 latach więzienia został wypuszczony na wolność niezapomniany ks. Simon Jubani.
Traduzione di Jarek Buchta
